Deel I - wat iedereen al lang weet, althans had kunnen weten
Het 44ste Nihon Ki-in amateurwereldkampioenschap werd gehouden van 17 tot en met 22 mei 2024 in Tokyo, Japan. Uiteindelijk namen vertegenwoordigers uit 61 landen deel aan het toernooi. De drie eerste plaatsen werden keurig verdeeld onder de gebruikelijke verdachten:
- Bai Baoxiang (China)
- Kim Jeon-Seon (Korea)
- Ōzeki Minoru (Japan)
Beste Europeaan werd Csaba Mero met zes uit acht op plek zes. De Nederlandse afgevaardigde moest het ditmaal met vijf uit acht en een licht teleurstellende achttiende plaats stellen. Overzicht van alle resultaten.
Deel II - wat nog niet iedereen weet: persoonlijke indrukken
Proloog
Na een enigszins turbulente vlucht over het Euraziatische continent in de Oranjejet veilig geland in Tokyo. Enkele dagen later verloopt de verplichte toernooiregistratie in het voor de deelnemers ingehuurde driesterrenhotel zonder noemenswaardigheden. Bij een korte informatiebijeenkomst valt meteen de prettig informele sfeer op, die het toernooi in hoge mate zal kenmerken en zich gunstig onderscheidt van de herinneringen aan voorgaande edities, waar het er soms wat stijfjes aan toeging. Hoofdschuldige is hier mogelijk toernooiorganisator T. Urasoe (door iedereen met Tom aangesproken), een schijnbaar alom aanwezige duizendpoot met gevoel voor humor en een gulle lach, die zich met zijn team al maanden volkomen uit de naad werkt voor dit festijn. Een beetje vrolijkheid mag ook wel: de Nihon Ki-in is jarig en viert haar eeuwfeest.
Dag een - Opening en vriendschappelijke wedstrijd lokale amateurs
Het hotel blijkt op een kwartiertje lopen van de toernooilocatie gelegen. Groepjes deelnemers, internationale bobo's en organisatoren wandelen op hun gemak naar het gebouw van de Nihon Ki-in. Bij binnenkomst springt de doorleefde staat van het interieur in het oog. Deze past wonderwel bij de eerbiedwaardige ouderdom van deze gotempel, waar de jarige organisatie inmiddels meer dan de helft van haar bestaan is gehuisvest en die al heel wat gedenkwaardige gomenten heeft gezien. Een plek waar ondergetekende in zijn inmiddels lange gocarrière nog nooit een voet over de drempel had gezet, maar die direct als thuis voelt.
Veel tijd om hierbij stil te staan is er niet, de toernooideelnemers mogen meteen aan de bak in een vriendschapsmatch met lokale liefhebbers. Om het iedereen naar de zin te maken en gezichtsverlies uit te sluiten worden de lokale helden op plus drie handicap gezet. Later leert ondergetekende, dat dit helemaal niet zo gek is: de Ki-in beunt onder meer bij met de verkoop van aantrekkelijk geprijsde Danploma's, wat natuurlijk het risico van Danflatie inhoudt. Hierover later meer.
De ruime toernooizaal op de eerste verdieping beschikt over een vrij fors podium en is voor de gelegenheid ingericht als auditorium. Hier wordt het publiek getracteerd op een reeks lofspraken op de Ki-in, sponsors, organisatie, voorstelrondje van de scheidsrechters, plechtige overhandiging van handgeschreven oorkonden op handgeschept papier en zo meer, waarbij natuurlijk ook nog een feestelijk glas wordt geheven: kanpé!
Na de heildronk volgt een welverdiende pauze, tijdens welke uw verslaggever ter plaatse steels in de onderbuik van het gobeest afdaalt, waar naast de expeditie in een enigszins somber vertrek een intrigerende tentoonstelling van gorelikwieën en memorabilia uit voorbije eeuwen is ondergebracht.
Daarna met gezwinde spoed naar de demopartij tussen Otake en Takemiya, inmiddels grijze helden van weleer. Het begint de oplettende lezer misschien al te dagen, aan het hele gebeuren kleeft een vaag weemoedige zweem 'Van oude menschen, de dingen die voorbijgaan' - maar dit kan natuurlijk ook aan de stemming van de verslaggever liggen, die immers zelf ook al het nodige heeft meegemaakt. Meester Takemiya toont zich zeer beleefd en de partij wordt in stijl beëindigd, waarna Meester Otake de gasten op het hart drukt vooral te genieten van het bezoek aan Japan. Dit laat zich schrijver dezes natuurlijk geen tweemaal zeggen.
Dag twee - eerste toernooidag
De dag begint onstuimig met vals spel door de Nederlandse deelnemer! Hij had zich 'vergist' in de starttijd en verscheen vijf minuten voor het moment van reglementair verliezen alsnog aan het bord, met nog maar dertig minuten op de klok na aftrek van straftijd voor te laat komen. Dit was uiteraard een flinke domper voor zijn tegenstander, die zich een vol kwartier had zitten opvreten en vervolgens alle ruimte kreeg om foute zetten te bedenken: iets waar de laatkomer helemaal geen tijd meer voor had. Dit gaf de laatste natuurlijk een oneerlijk voordeel en hem werd dan ook vriendelijk doch dringend verzocht dit voortaan uit zijn bolle hoofd te laten.
De jonge Kirgizische deelnemer grijpt de gelegenheid aan om het gebeuren met een alleraardigste Centraal-Aziatische traditionele hoofdtooi op te luisteren en mag zich dan ook meteen verheugen in de bijzondere belangstelling van de aanwezige profs, die hem graag uitleggen hoe leuk het is om go te studeren in Tokyo.
Ondertussen doet het verhaal de ronde, dat het toch wel sleetse gebouw van de Nihon Ki-in in de verkoop gaat. Er is nog niets besloten en er is onenigheid over de te volgen lijn, maar de Ki-in staat voor lastige keuzes en het duidelijk nodige onderhoud aan het pand is een toenemende kostenpost. Een en ander past in de manier waarop vastgoed in Japan wordt afgewaardeerd, alleen de grond behoudt waarde, maar het versterkt het gevoel van een afscheid van voorbije dingen. Meer foto's maken dus!
Dag drie - tweede toernooidag
Er wordt driftig verder gespeeld. Voor de Nederlandse deelnemer verloopt het allemaal zeer voorspoedig, hij stijgt na drie ronden naar de zevende plek en mag aantreden tegen een topper. Achteraf blijkt dit ook het hoogtepunt van zijn toernooi te zijn.
De alomaanwezige lichte weemoed komt in schrijnender perspectief, wanneer enkele officials en zelfs de bezoekende Kobayashi Chizu ondergetekende aanspreken over het recente verlies van Erik Puyt, die zijn geliefde Europese gocentrum maar kort mocht overleven. Wie hem kende is merkbaar aangedaan, er is met hem dan ook een uniek stuk internationale gogeschiedenis heengegaan.
Na een bij nader inzien toch nog redelijke partij tegen de Koreaan heeft de Nederlandse gedelegeerde tijd over om enkele op het scherpst uitgevochten knokpotten op de eerste borden te volgen en oude vriend Remko Popma te begroeten, die in Tokyo woont maar het spel lang geleden vaarwel heeft gezegd en voor het eerst in jaren weer eens op een toernooi komt kijken.
Het gelukkige toeval wil dat Remko kan aansluiten bij het uitstapje naar teamLab Planets, waar een buslading goërs wordt afgezet om natte voeten te halen en zich te vergapen aan, of beter gezegd ín eindeloze spiegelzalen vol hallucinante projecties en fascinerende lichtinstallaties, overspoeld door etherische newageklanken. De bus zou binnen drie kwartier weer vertrekken en die is dus nooit meer gezien, aangezien de Nederlandse delegatie pas twee uur later weer buiten stond, althans zweefde.
Dag vier - derde toernooidag
Het toernooi vordert gestaag, de toekomstige koplopers bouwen hun voorsprong verder uit. Waren het de golvende klanken en zwierige bloemenzeeën van de vorige avond of was het gewoon een nabrander van de jetlag? Hoe dan ook, de Nederlandse afgevaardigde heeft een beroerde nacht gehad en ondergaat lijdzaam een dito dag, met een hopeloze ochtendpartij gevolgd door een uiterst moeizaam bevochten halfpuntsverlies in de late namiddag. Een aardige eindpositie kan hij hierna wel op zijn hangbuik schrijven.
Gelukkig volgt er snel afleiding in de vorm van een bezoekje op kousenvoeten aan de Yugen No Ma, een mooie, ruime tatamikamer met alkoof en aangrenzende zentuin, waar enthousiaste amateurs een steentje mogen leggen op een dik bord in navolging van diverse Meijins en Kiseis.
Dag vijf - laatste toernooidag
Het peerd ruikt de stal. Uw danig aangeslagen nationale vertegenwoordiger slaapt er nog een nachtje over, schraapt de laatste restjes moed bij elkaar en sleept er maar liefst twee winstpunten uit voor de eer. Hiermee bereikt hij met de hakken over de sloot precies dezelfde plaats als 28 jaar geleden in Omachi, hoewel hij er toen maar vier winstpartijen voor nodig had. Stilstand is achteruitgang, maar in dit geval mogen we concluderen dat de vergrijzing nog niet onherroepelijk onder de schedelpan is geslagen, om een kennis die ons gekscherend geruststelde te parafraseren.
Beste westerling dus Csaba Mero, die voorafgaand aan het toernooi zomaar even twee en een half duizend kilometer kriskras door Japan heeft gefietst. Wie zijn facebookaccount volgt heeft de spectaculaire foto's wellicht gezien. Blijkbaar is dit soort inspanning een prima manier om de bovenkamer van de nodige zuurstof te voorzien en je voor te bereiden op een lang en zwaar toernooi.
De oosterse koplopers vechten hun laatste verschillen uit en het is tijd voor de prijsuitreiking, afsluitende redevoeringen en groepsfoto. Hoewel het aantal deelnemers in de loop van de jaren nauwelijks is toegenomen, blijkt het toch een heel karwei om iedereen erop te krijgen, onder strakke directie en met halsbrekende toeren van de fotografen lukt het uiteindelijk net.
De Nihon Ki-in is jarig, geeft een feestje en trakteert! Bij zeer grote uitzondering krijgen alle deelnemers een door Japanse topprofs gecalligrafeerd Danploma uitgereikt. Uw vertegenwoordiger is nu officieel door de Nihon Ki-in erkend 6e Dan, wat hem natuurlijk met mateloze trots vervult en wat hij ook na het onvermijdelijke kelderen op de ratinglijsten en het bereiken van volledige seniliteit nog steeds zal blijven: het bewijs hangt immers boven de radiator (of zit ergens op zolder in een schoenendoos). Bovendien staat zijn naam erop, wat de handelswaarde - vervangingswaarde toch al gauw zo'n tweeduizend euro - bij wederverkoop vrijwel geheel teniet doet. Helaas geen extra budget voor de Japanreis dus.
Epiloog
Het is volle maan, een nieuwe fase gaat in. Na het ontbijt nemen uw verslaggever en zijn lieftallige eega nu definitief afscheid en vertrekken voor een reis door de binnenlanden van Japan. Hierbij wordt geen vervoermiddel - boot, boemel, sneltrein, bus, trolley, kabelbaan, auto, fiets noch benenwagen - geschuwd en tussen snikheet strand en besneeuwde bergrug menig cultuur- en natuurwonder aanschouwd, waarvan elders verslag.
Er is het nodige veranderd sinds mijn laatste bezoek aan dit land, maar liefst vijfentwintig jaar geleden: de metro in Tokyo is moderner en eenvoudiger navigeerbaar, er wordt meer en beter Engels gesproken. Met enige moeite kun je als vegetariër zelfs aardig uit eten, maar er wordt helaas vooral meer vlees gegeten. Bij mij zijn de veranderingen aanzienlijk groter: ouder, niet per se wijzer, verbaas ik mij over de soms ontroerende gastvrijheid en hulpvaardigheid van de Japanners en het vanzelfsprekende gemak, waarmee ze elkaar in de soms propvolle openbare ruimte uiterst vriendelijk volkomen negeren.
Deze ontspannen vriendelijkheid en rustige efficiëntie kenmerkten ook dit toernooi. Deelname was een bijzondere ervaring, op een historische plek met een zachte glans van mooie dingen die (bijna) voorbij zijn. Het leven gaat ondertussen natuurlijk wel gewoon verder en de volgende editie is in Vancouver, waar het toernooi voor het eerst buiten de Oriënt wordt gehouden. Nou ja, buiten: naar verluidt wonen in Vancouver meer Chinezen dan in China, go figure.